बालपणीच्या आठवणी

*माझ्या बालपणाची रंगपंचमी* *शब्दांकन :- श्यामसुरेश गुमानगिर गिरी,लामजना ता.औसा* मला लामजना गावातील बालपणाची रंगपंचमी खुप आठवते.रंगपंचमीच्या आदल्या दिवशी स्टेशनरी दुकानात मी जात असे.कोणकोणते रंग आलेले आहेत त्याची चौकशी करत असे.रंगांची निवड करताना या रंगांमुळे कोणाला त्रास तर होणार नाही ना? हे आग्रहाने विचारत असे.चमकीचे पॉलीश पण आलेले आहे हे दुकानदाराने सांगताचं काळजी वाटत असे.कोणी आपल्याला हे पांढरे पॉलीश लावले व डोळ्यात गेले तर काय वाईट होईल? याची चिंता वाटत असे. भल्या सकाळी दुस-या दिवशी रंगपंचमीला मोठ्या उत्साहाने सुरुवात होई.जुने शर्ट व पँट, टी- शर्ट गाठोड्यातुन काढुन अंगावर घालुन मी सकाळी लवकरचं घराबाहेर पडत असे. 7 ते 10 वेळात लहान मुले रंगपंचमी खेळुन दमुन जात.रांजणातील थंड पाण्याने व साबणाने स्वच्छ अंघोळ करत.नंतर त्यांच्या चेह-यावर गुलाबी,हिरव्या,निळसर , पिवळ्या रंगांची छटा दिसे.मला रंगांचे हे कवडसे पहायला मौज वाटे.सकाळी दहाच्या नंतर मग रंगपंचमीला जोरदार बहर येई तरुण मुले हातात रंग कालवलेले बकेट व मग घेऊन गावातुन फिरुन सापडेल त्याच्या अंगावर रंग टाकत.त्यांना पाहुन रामजी की वानरसेना निकली असं वाटे.गर्द गुलाबी किंवा हिरव्या रंगांने रंगलेला खरा चेहरा कोणता हे ओळखणे खुपचं मुश्किल होत असे.प्रत्येक चेह-यावरचे रंगकाम पाहुन मला खुप हसु येई.एखादा शुभ्र वस्रात घराबाहेर पडलेला माणुस थोड्या वेळाने एक तर त्याची टोपी रंगलेली दिसे किंवा पांढ-या शुभ्र ढगावर एखाद्या रंगांची लकेर उमटावी तसा हा माणुस मला ढगोबा भासे.त्याच्या शर्टाची बाही किंवा समोरील भाग ताज्या गुलाबी फुलांच्या रंगासारखा गुलाबी,पिवळसर,दिसे. चमकणा-या पॉलीशने चेहरा व डोक्याचे केस माखलेला माणुस मला सर्कशीतल्या जादूगारासारखा वाटे व तो आपल्या करामती दाखवुन सर्वांना हसवत असे.युवकांप्रमाणे युवतीनीं सुद्धा कमी प्रमाणात रंगपंचमी खेळलेली आहे हे दुस-या दिवशी समजत असे. घरा-घरात रंगपंचमी रंगलेली दिसे.युवकांची रंगपंचमी संपताचं दूपारी तीन नंतर वाजत गाजत गावकरी रंगपंचमीची गावातून फेरी काढत.शाळेतले सर्वांचे लाडके मुख्याध्यापक व बैठकीतले काही खास शिक्षक आपल्या चेल्यांना सोबत घेऊन स्वारी गावातुन निघत असे.घरात लपुन बसलेल्या प्रतिष्ठित व इतर गुरुजींच्या घरी ही मंडळी पोहचत असत.रंगपंचमी नको म्हणुन व रंग कोणीतरी टाकेल? म्हणुन गुरुजी घरात बसत.रंगांपासुन घरात लपुन बसलेल्या गुरुजींना घराबाहेर बोलावुन त्यांना रंगांची अंघोळ घातल्यावरचं या टिमचे समाधान होत असे.गुरुजी फुल्ल बाहयाच्या बनियनवर घराबाहेर पडताचं त्यांच्यावर रंगांची प्रचंड उधळण होई.लुंगीने चेहरा पुसताचं परत रंग लावला जाई.कारवाँ बढ़ता रहे या म्हणीप्रमाणे त्यांना पुढील मोहिमेवर सामील करुन घेतलं जाई.रंग लावण्याचा एक अलौकिक आनंद सर्वांच्या चेह-यावर विजयोत्सवासारखा दिसे.यात काही झिंगणारी माणसे पण सामील होत.हलगी वाजवणारा जोरात हलगी वाजवुन सर्वांना तालावर नाचायला मजबुर करत असे.काही चिल्लर पैसे मिळाल्यावर त्याचा आनंद द्विगुणीत होत असे.रंगपंचमीची ही दूपार फेरी गावभर फिरुन प्रतिष्ठित व्यक्तींना रंग लावत असे.मोटार सायकल वरुन जाणारा कर्मचारी किंवा नागरिक यांच्या तावडीतुन कधीही सुटला नाही.दूपारी येणारी बस व त्याचा कर्मचारी यांनाही रंग लावण्यात येई.ते ऑन ड्युटीवर आहेत म्हणुन काही जण विरोध करत.गावातील माणसाच्या खिशातली डायरी,पैसे याचा कसलाही विचार न करता बिनधास्त रंग टाकण्यात त्यांना मजा वाटे.किराणा दुकानदार, व्यापारी यांना दुकानाच्या बाहेर बोलावुन त्यांच्या अंगावर रंग टाकण्यात येई.पराक्रमी व विजयी मुद्रेने टीम पुढे सरकत असे.रंगपंचमी दिवशी कुठेही तक्रार,भांडण झाल्याचे आठवत नाही." पैसे घ्या, पण रंग टाकु नका." म्हणणा-यांच्या अंगावर मुद्दाम रंग टाकला जाई.ते ही पैसे घेऊन हे वेगळं सांगण्याची गरज नाही.गावभर रंगपंचमीने मने व शरीर दोन्ही रंगुन जात.सर्वजण आनंदात व उल्हासीत दिसत.रस्त्यात सापडणारे कुत्रे,वासरं,गाढवं यांच्याही अंगावर रंग टाकत असतं.नंतर ही सर्व मंडळी स्व- घरी पोहचुन रंगपंचमी उतरवत असतं.रॉकेलचा, कपड्याचा साबण वापरुन रंग उतरवण्याचा कार्यक्रम दोन तीन तास चाले अर्थात रांजणातल्या किंवा हौदातल्या थंड पाण्यानेचं सर्व पार पाडलं जाई .रात्री आठ नऊ वाजता हॉटेलात,मंदिरात,दुकाना बाहेर,गांधीजीच्या पुतळ्याजवळ बसुन रंगपंचमीच्या गप्पा रंगत.मंडळी मोठमोठ्याने हसतं.चहा वाल्या हॉटेलचे भरपूर गि-हाईक होई. दुस-या दिवशी रस्त्यावर, भींतीवर,खिडकीवर,मोटारसायकलवर, शाळेतील फरशीवर मला रंगांच्या खुणा बघण्यात खुप मौज वाटत असे.जिथं रंग जास्त पडला त्या ठिकाणी कोणा-कोणाला रंग लावला याची कल्पना करत असे.हाता-पायांच्या बोटांवर,कोप-यावर रंगांचे कवडसे दिसत. परंतु रंगपंचमीच्या रंगापेक्षा मातीवर पडलेले रंग अधिक गर्द वाटत.आभाळावर पडलेली रंगांची मुक्त उधळण बघुन मला रंगपंचमीचे खुप अप्रुप वाटे.शर्टवरील रंगांचे डाग साबणाने व कशानेही जात नाहीत याचे मला नवल वाटे. ©® *#बालपणाच्या आठवणी*