*मुलांना इंग्रजी प्रकट वाचनाचे आव्हान-अनुभवातुन शिक्षण 2021-2022 Let's Read Activity* मूल जन्मापासून ब-याचं गोष्टी अनुकरणातुन शिकते.घरात आई- बाबा,आजी- आजोबा, काका- काकु, ताई- दादा, यांच्याकडुन तसेच समाजातील घटकांकडुन ते बोलणे शिकते.ते समोरच्याचे बोलणे लक्षपुर्वक ऐकुन उपयोगी,आवडलेले ध्वनी ग्रहण करते.मोठ्यांचे अनुकरण करण्याचा प्रयत्न करते.प्रकट वाचना बाबतीत हेचं घडते.मूल अनुकरणातुन प्रकट वाचन शिकते.वाचन अनुभव जेवढे मनोरंजक, प्रभावी ,कृतीदायी तेवढ्याचं गतीने ते लवकर प्रकट वाचन शिकते.90 ते 100 दिवसात पहिलीचे मूल चांगल्या प्रकारे प्रकट वाचन शिकू शकते हा माझा ब-याचं वर्षांचा अनुभव आहे.शाळेत प्रवेश घेतल्यापासुन सर्व शाळकरी मुलांना प्रकट वाचनाचे आव्हान आपोआप मिळालेले असते.इतर वर्गातील मुलांना प्रकट वाचन करताना पाहुन तशी वाचन कृती करण्याची उर्मी नैसर्गिकपणे मुलात निर्माण होते.बालवयात घरी ते बाबांची वाचनाची नक्कल पण करुन दाखवते. यानंतरच्या काळात पालकांनी गुरुजींनी थोडीशी मदत केली की त्याचा प्रकट वाचन प्रवास अधिक सुलभ होतो. *चित्र, वाक्य, शब्द, मूळाक्षरे , परिच्छेद वाचन हा प्रकट वाचनाचा नैसर्गिक क्रम* आहे.प्रकट वाचनाकडुन मुले हळूहळू चांगल्या प्रकारच्या भाषण - संभाषणाकडे वळतात. *A good listener also a good speaker.* प्रकट वाचनात मूर्ताकडून अमूर्ताकडेचा प्रवास करणे अत्यंत महत्त्वाचा आहे. चांगला वाचन वेग मिळवण्यासाठी नियमित प्रकटवाचन सरावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. प्रकटवाचनाचा सराव चांगला झाला की, ती व्यक्ती चांगल्या प्रकारचे मौनवाचन गतीने करु शकते.प्रकट वाचन करताना नवीन शब्दांचा परिचय करुन देणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. नियमित आकलन युक्त प्रकट वाचनातुन मुले हुशार होतात हा माझा अनुभव आहे.*चांगला वाचक हा भविष्यात चांगला लेखक* होऊ शकतो. *A good reader also a good writer.* मुलांमध्ये वाचन संस्कृती कशी वाढेल याकडे पालकांनी, गुरुजींनी , समाजाने अधिक लक्ष दिलं पाहिजे.*वाचाल तर वाचाल* उगीचं म्हणतात का? डॉ.बाबासाहेबांच्या जीवनातील स्ट्रॉंग पॉईंट वाचन हाचं तर होता. नमस्कार, मी श्यामसुरेश गुमानगिर गिरी जिल्हा परिषद प्रशाला अंबुलगा (बु.).तालुका निलंगा जिल्हा लातूर येथे माध्यमिक शिक्षक पदावर कार्यरत आहे. मी इयत्ता आठवी ते दहावी वर्गातील मुलांना भाषा विषय अध्ययन- अध्यापनाचे कार्य करतो.कोविड काळात मी वेधचे प्रशिक्षण घेतलो.मूल सतत आव्हान स्विकारुन आपल्या गतीने शिकु शकते याचा मला आजपर्यंत सतत अनुभव आलेला आहे.कोविड काऴात जुन 2021 मध्ये शाळा सुरु झाली.कोविडचे नियम पाळुन वर्ग भरु लागले. चैतन्याचा प्रवाह वर्गावर्गातून परत वाहु लागला.मैदान मुलांनी फुलुन जाऊ लागले.वर्गा - वर्गात अभ्यासाचे सूर ऐकू येऊ लागले.माझ्या शाळेतील इयत्ता आठवीच्या वर्गातील 30 ते 35 मुलांना इंग्रजी पुस्तकाचे वाचन करताना अडचणी आल्याचे मला जाणवले. आम्हाला चांगल्या प्रकारे गतीने इंग्रजी वाचन करता आलं पाहिजे ही मनिषा मुलांनी माझ्या समोर बोलावुन दाखवली.कारण मुलांना माझ्याकडुन काय हवे? हा प्रश्न मी त्यांना नेहमी विचारतो.मला त्यांच्यात मुळात आत्मविश्वासाची कमी जाणवली.इंग्रजीचा पाठ वाचा म्हटलं की मुले लाजतात.समोर येत नाहीत.गप्प बसतात. बरीचं मुलं शब्दांचे उच्चारण हळुवार,चुकीचे करतात.मोठा शब्द दिसला की थांबतात,घाई करतात.सर्वात चांगली गोष्ट मला जाणवली की, मला चांगल्या प्रकारे इंग्रजी वाचता आलं पाहिजे अशी मनिषा मुलांनी माझ्या समोर व्यक्त केली. *प्रत्येक शनिवारी इंग्रजी पाठ्यपुस्तकातील चार ते पाच ओळी किंवा परिच्छेद वाचण्याचे आव्हान मुलांना देण्यात आले* त्याचा कृतीकार्यक्रम असा ठरवण्यात आला.*सोमवारी चार ते पाच ओळी किंवा एक परिच्छेद निवडणे. वर्गमित्र, पालक, शब्दांचे रिडर, वर्गशिक्षक,यांच्या मदतीने निवडलेल्या ओळीतील उच्चारण्यास कठीण वाटणा-या शब्दांच्या उच्चाराबाबत व अर्थाबाबत चर्चा करणे.शब्द उच्चारणाचा गटात सराव करणे.दर शनिवारी *Engilsh Reading day* साजरा करणे.या सुत्रबद्ध कृतीतुन मुले छोट्या- छोट्या गटात वाचन सराव करु लागली.दर शनिवारी वर्गात समोर येऊन गुरुजींसमोर त्यांच्या मदतीने इंग्रजी पाठ्यपुस्तकाचे वाचन करु लागली.एखादा शब्द वाचताना समस्या जाणवली तर मोकळेपणाने विचारु लागली.मुलांनी सुरुवातीला त्यांना आवडणा-या कविता व पाठ वाचुन दाखवलो. यानंतर काही मुलांनी वाचण्यास अवघड वाटणारे उतारे निवडले.मी काही पाठाचे प्रकट वाचन प्रात्यक्षिक करुन दाखवलो.छोट्या गटात शब्दांची चर्चा केल्यामुळे शब्दांचे उच्चारण कसे करावे याचे त्यांना प्रशिक्षण मिळाले.नियंत्रित वातावरणात सराव केल्यामुळे मुले वाचन तंत्र आत्मसात करु लागली. मुलांना या सोबत *Rhyming words, Opposite words, Homophones,Parts of speech, Tense, Singular,plural,degree, Proverbs, idioms, good thoughts* याचाही सराव देण्यात आला.दर शनिवारी इंग्रजी प्रकटवाचनाचा उपक्रम हा चांगल्या प्रकारचं इंग्रजी वाचन शिकण्यासाठी उपयुक्त असल्याचं जाणवत आहे.10 ते 15 मुलात चांगली सुधारणा दिसुन येत आहे.मुले वाचन वेग मिळवण्यासाठी धडपडत आहेत.अजुनही त्यांना चांगला वाचन वेग मिळवावयाचा आहे. त्याचबरोबर मुलांना असं वाटत की,इंग्रजी वाचना बरोबरचं मला इंग्रजी बोलताही आलं पाहिजे.लेखन चांगलं जमलं पाहिजे.त्यांना वाटतं की गुरुजींचे माझ्यावर लक्ष असते,ते शाबासकी देतात,दररोज नियमित तास घेतात,त्यांच्याकडुन मला काहीतरी नवीन शिकायला मिळते, खेळातुन मला शिकण्यातुन आनंद मिळतो.गुरुजी आमच्या वह्यांवर सही करतात.मला Good,Best,Excellent शेरा मिळाले याची चर्चा करतात.मुलांना या गोष्टी खुप आवडतात.ते वर्गातील सुखकारक अनुभव घरी सांगतात. शाबासकी मिळवण्यासाठी धडपडतात.नवीन काही तरी शिकणे याकडे मुलांचा जास्त ओढा असतो.मग मी ही मुलांना काय आवडते याचा विचार करुन नावीण्यपुर्ण, आनंदादायी कृती अनुभवातुन, कृतीतुन, खेळातुन त्यांना स्वत: शिकण्याकडे वळवतो. तसे शिक्षण देण्याची आज फार गरज आहे.असे नेहमी वाटते. *कसे शिकावे हे जर मुलांना शिकवले गेले तर ते अधिक सक्षम व स्वावलंबी होईल* *नितिमान,गतिशील, उद्योगी,नागरिक घडविण्यासाठी शाळाशाळातुन नाविण्यपुर्ण उपक्रमांचे आयोजन व्हावे असे वाटते* आपला विश्वासु, श्यामसुरेश गुमानगिरी गिरी अनुभव - 22 वर्षे 6 महिने माध्यमिक शिक्षक एम.ए.(मराठी,हिंदी,शिक्षणशास्त्र, शैक्षणिक संप्रेषण) बी.एड.युजीसी नेट- 2020 मराठी विषयात उत्तीर्ण जिल्हा परिषद प्रशाला अंबुलगा(बु.) ता. निलंगा जि.लातूर 9923060128